Türkiye’nin çatıları, ülkenin toplam elektrik tüketiminin %45’ini karşılayabilecek bir potansiyele sahip. Türkiye’nin çatılarına kurulabilecek güneş santrali potansiyeli, ülkenin toplam güneş kurulu gücünün on katına yakın. Çatı üstü güneş enerjisi potansiyeli en az 120 GW’lık bir kapasiteye işaret ediyor, bu da mevcut güneş kapasitesinin on katına yakın.
Çatı üstü güneş enerjisi potansiyeli, Türkiye’nin toplam elektrik tüketiminin %45’ini karşılayabilir. Örneğin, Konya’da çatı üstü elektrik üretimi faturalanan elektrik tüketiminin %113’ünü, Ankara’da %88’ini, İzmir’de %76’sını karşılayabilir.
Çatılarda kurulacak güneş panelleri, Türkiye’deki konutların elektrik tarifelerinde verilen finansal teşviklerden yararlanarak 3,6 milyar dolar tasarruf sağlayabilir. Ayrıca, 2022 yılında dünyada devreye alınan güneş santrallerinin yarısı çatılara kuruldu, bu da çatı üstü güneş enerjisinin küresel ölçekte de önemli bir rol oynadığını gösteriyor.
Türkiye, güneş enerjisi potansiyeli açısından Avrupa ülkelerinin birçoğundan daha yüksek bir konumda olmasına rağmen, güneşin elektrik üretimindeki payı nispeten daha düşük. Ancak çatı üstü güneş santralleri, hem konutlar hem de kamu kurumları için temiz enerji alternatifi olarak öne çıkıyor.
Ember’in yeni çalışması, Türkiye’nin çatı GES teknik potansiyelini deprem sonrası afet bölgesi ilan edilen 11 il dışındaki 70 il için yüksek çözünürlüklü uydu görüntüleri analiz ederek hesapladı. Bu analiz, çatıların panel kurulumuna uygunluklarına göre sınıflandırıldı. Her bir çatının bulunduğu lokasyondaki optimal açılarla üretim potansiyeli ile birlikte çatı türüne göre uygulanan düzeltme faktörleri de dikkate alındı.
Elde edilen verilere göre, çatı üstü güneş enerjisi potansiyeli en az 120 GW’lık bir kapasiteye işaret ederken, elde edilen yıllık çatı GES elektrik üretimi potansiyeli 148 TWh ile Türkiye’nin 2022 yılı toplam elektrik tüketiminin %45’ine denk geliyor.
Bu durum, güneş enerjisi kapasite hedeflerine ulaşmada çatıların önemli bir rol oynayabileceğini göstermektedir. Çatı GES’leri arazi gereksinimi olmaması, tüketimle aynı noktada üretim sağlaması ve geniş bir kesimin katılımını mümkün kılması nedeniyle daha da cazip hale getiriyor.
Çatılarda kurulacak olan GES’ler aynı zamanda, konutların elektrik tarifelerinde verilen finansal teşviklerden 3,6 milyar dolar tasarruf sağlayabilir ve maliye politikaları açısından da kritik bir rol oynayabilir. Çatıların enerji dönüşümünün ve ekonomik kalkınmanın aktif bir parçası olması için uygun politikaların geliştirilmesi daha da önem kazanmaktadır.
Ember Bölge Lideri Ufuk Alparslan, “Dünyada uygulanan enerji dönüşümü politikalarına baktığımızda önceliğin çatılara verildiğini görüyoruz. Güneşte iddialı hedefleri olan Türkiye’nin çatıları, mevcut güneş kurulu gücünün on katına yakın bir potansiyel barındırıyor. Mevcut çatılardaki potansiyele ek olarak Türkiye’de her yıl on binlerce yeni bina inşa ediliyor, deprem bölgesinin yeniden inşası nedeniyle bu sayı daha da artacak. Yeni binalara ve kamu binalarına panel yükümlülüklerinin getirilmesi ile belediyelerin uygun apartman binası çatı alanlarını ihale etmesi, hem enerjideki hedeflere ulaşmamızı, hem de kişilerin kendi elektriklerini ucuza üretmesini sağlayabilir.” dedi.