Kalkınma için İnovasyon Derneği (I4D), daha dayanıklı topluluklar yaratmak üzere tüm yenilikçi ve uygulanabilir yöntemleri benimseyen bir dünya için çalışan bir kuruluştur. Dernek, Hatay, Adıyaman ve Kahramanmaraş illerini etkileyen 6 Şubat depremlerinin ardından bu bölgelerdeki önemli tarım değer zincirlerinin etkisini ortaya koyan “Deprem Sonrası Tarımsal Değer Zincirleri Analiz Raporu”nu açıkladı.
Depremin Etkileri ve Zararlar
Rapora göre, depremler 11 ilde 14 milyondan fazla kişiyi etkiledi ve 3,3 milyondan fazla kişiyi evsiz bıraktı. Cumhurbaşkanlığı Strateji Başkanlığı’nın tarımsal analizlere göre, depremin tarım sektörüne verdiği zarar 24,2 milyar TL olarak hesaplandı.
Raporun Duyurusu ve Finansmanı
Rapor, Turkish Philanthropy Funds (TPF) ve ABD Dışişleri Bakanlığı Nüfus, Mülteciler ve Göç Bürosu (PRM) tarafından finanse edildi ve Uluslararası Göç Örgütü’nün (IOM) desteği ile Kalkınma için İnovasyon Derneği (I4D) tarafından hazırlandı. Duyuru, I4D Direktörü Doğan Çelik’in sunumuyla gerçekleştirildi.
Sosyal Zincir Projesi ile Destek
Toplantıda, özellikle Hatay, Adıyaman ve Kahramanmaraş için tarımsal kayıpların belirlenmesi ve afetten etkilenen üreticilerin ekonomik dayanıklılık için pazara erişimlerinin güçlenmesine destek olmak amacıyla I4D’nin başlattığı “Sosyal Zincir Projesi” detaylarıyla paylaşıldı.
Ekonomik Yük ve Toplam Zarar
Rapora göre, depremler Türkiye’nin toplam ekonomisine 103,6 milyar dolarlık bir yük getirdi. Dünya Bankası’nın maddi hasarı 34,2 milyar dolar olarak açıklamasının yanı sıra, Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı sektörel iyileştirme ve yeniden yapılanma maliyetleriyle birlikte toplam yükü belirledi.
Sosyal Zincir ile Yerel Üreticilere Destek
Toplantıda tanıtılan “Sosyal Zincir” projesi, Güneydoğu bölgesindeki depremden etkilenen üreticilere destek olmayı amaçlayan kâr amacı gütmeyen bir iş birliği projesidir. Bu proje, sivil toplum, özel sektör ve kamu sektörünün sosyal satın alma hareketi çerçevesinde bir araya gelmesini hedeflemektedir. Sosyal Zincir, toplumsal açıdan etkilenen grupları desteklerken, yerel üreticileri tedarik zincirine dahil etmeyi amaçlamaktadır.
Raporun Öne Çıkan Bulguları
- Hatay’da pamuk, Adıyaman’da badem ve Kahramanmaraş’ta alabalık ve süt/süt ürünleri değer zinciri analizi yapılmıştır.
- Hatay, Türkiye’de pamuk üretiminde 4. sıradadır ancak çırçırlama kapasitesindeki kayıplar nedeniyle ekonomik katma değeri düşmüştür.
- Adıyaman’da badem üretimi ve sektöre zararlar raporlanmıştır.
- Kahramanmaraş’ta depremin alabalık yetiştiriciliği üzerindeki etkisi belirtilmiş ve yüzde 40’a yakın üretim kaybı öngörülmüştür.
- Süt üretimindeki sorunlar, depremin etkilediği kırsal bölgelerdeki müdahale gerekliliğini vurgulamaktadır.
Sonuç ve Stratejiler
Rapora göre, tarımsal değer zincirlerinin dayanıklılığını artırmak için iklim değişikliği ile mücadele, afet riskini azaltma, sosyal satın alma ve yerelleşme stratejilerinin uygulanması önemlidir. Bu, gıda sistemlerinin afetlerden daha az etkilenmesini sağlamak için stratejik bir yaklaşımdır.
