Doğa ve sağladığı her şey, yaklaşık 44 trilyon dolarlık ekonomik değer üretimine, yani dünyanın toplam GSYİH’sinin yarısından fazlasına tekabül etmektedir. Ayrıca, Dünya Ekonomik Forumu’nun Küresel Riskler Raporu 2023’e göre, dünyadaki ekonomik çıktının yarısı tam olarak işleyen doğal sistemlere bağlıdır. Ancak, biyoçeşitlilik ve tüm ekosistemler önümüzdeki 10 yıl içinde çöküşün eşiğinde.
Böylece doğa teknolojisi – doğanın korunmasını ve muhafaza edilmesini hızlandırmaya hizmet eden her türlü teknoloji – devreye giriyor.
Doğa teknolojileri yatırımcılar için yükselen bir yıldız olduğunu kanıtlıyor. Sektör 2022 yılında 1,6 milyar dolarlık risk sermayesi fonu aldı ve küresel iklim teknolojisi finansman trendlerinin analizinde uzmanlaşmış bir şirket olan CTVC, doğa teknolojisi gibi pazarların 2024 ve 2025 yıllarında büyümeye devam edeceğini öngördü.
Peki, sektörün parlak geleceği göz önüne alındığında, doğa teknolojileri sürdürülebilirliği nasıl dönüştürebilir?
Doğa teknolojisi ve yapay zeka
Doğa teknolojisi büyük ölçüde, doğal dünyayla ilgili gelecekteki potansiyel sonuçları izlemek, takip etmek ve modellemek için birlikte çalışan yapay zeka ve uydu verilerinden oluşmaktadır.
Halen sahada görev yapan çalışanlarla birlikte çalışan bu teknoloji, yıkıcı doğal afetlerden ormanların yok edilmesine ve kaçak avlanmaya kadar her şeyi durdurma ve hatta önleme potansiyeline sahiptir.
Uydulardan, insansız hava araçlarından ve yerel kameralardan alınan görüntüler ve veriler daha sonra yapay zeka tarafından analiz edilerek eğilimler belirlenebiliyor.
Treeswift’in işletme müdürü ve kurucu ortağı Elizabeth Hunter, geçen hafta düzenlenen bir panelde farklı veri havuzları hakkında şunları söyledi: “Yapay zeka gerçekten de analiz etmek, sentezlemek, birleştirmek ve içgörülere bakmak içindir.”
Uydu görüntüleri
Uydulardan elde edilen biyoçeşitlilik ve arazi yönetimi verileri doğa teknolojisinin başarısı için vazgeçilmezdir. Dünya yörüngesindeki 3.000’den fazla uydudan elde edilen yüksek çözünürlüklü görüntüler, ormansızlaşma gibi doğal kaynaklarda meydana gelen tahribatı gerçek zamanlı olarak gösterebiliyor.
Microsoft’un sürdürülebilirlik müdürü Melanie Nakagawa, “Ormansızlaşmanın nerede olabileceğini bilmek için uydu görüntülerini kullanabilirsiniz çünkü daha fazla ormansızlaşma ve daha fazla ağaç kesimi yapmak için ormanlardan ne zaman geçildiğini görebilirsiniz.” dedi.
Nakagawa, Amazon yağmur ormanlarının tamamında ormansızlaşmayı tespit etmek için uydu görüntüleri, insansız hava araçları ve CBS kullanan bir kuruluş olan Amazon Conservation’a atıfta bulunarak bu bilgilerin aynı zamanda önleyici olduğunu vurguladı. Kuruluş daha sonra yasadışı faaliyetleri derhal yetkililere bildirebiliyor.
Uydu görüntülerinin bir diğer hayati hizmeti de orman yangınlarının önlenmesidir. Nakagawa, orman yangınlarının tek başına emisyon etkisini vurgulamak için “Orman yangınlarından yedi gigaton karbon salındı.” dedi. Ancak uydu görüntüleri sayesinde şirketler ve kuruluşlar proaktif bir şekilde “daha iyi esneklik, optimizasyon ve orman yangınlarına müdahale ve yangınları ele alma konusunda tahminler” yürütebilirler.
Veri kaynağı
Uygulanabilir veri havuzlarının azalması halinde doğa teknolojisinin etkisi durma noktasına gelecektir.
Aynı panelde konuşan Molly Wood Media’nın kurucusu ve CEO’su Molly Wood, “Oyunun bu aşamasında içgörü elde etmek için elimizde çok fazla veri yok.” dedi. Nakagawa’ya göre, mevcut doğa teknolojileri için şu anda kullanılan tüm veriler, Dünya’nın toplam biyoçeşitliliği ve ekosistemlerine ilişkin verilerin yalnızca yüzde 7’sini oluşturuyor.
Bu engeli azaltmak için çalışmalar devam etmektedir. Taskforce on Nature-related Financial Disclosures, 2023 yılında doğayla ilgili kamuya açık, küresel bir veri tesisinin oluşturulması çağrısında bulunan bir rapor yayınlamıştır.
Bu arada Nature Metrics gibi şirketler, su veya toprak örneklerinden çok küçük DNA izlerini tespit edebilen bir teknoloji geliştirdi ve bu teknoloji, o yerel ekosistemde yaşayan tüm organizmaları tanımlamak için kullanılıyor.
Ancak National Center for Ecological Analysis and Synthesis ve Climate Chain AI’da doktora sonrası araştırmacı ve çekirdek ekip üyesi olan Millie Chapman’a göre, yaratılan engeller daha büyük, sistemik sorunlardan kaynaklanıyor.
Chapman panel sırasında “Dünya hakkında çok fazla bilgiye sahip olduğumuzu düşünüyoruz ama aslında bu bilgiler inanılmaz derecede önyargılı ve sosyal ve siyasi boyutlarda taraflı.” dedi. Örneğin Chapman, ABD’de tarihsel olarak kırmızı çizgiden korunan topluluklardan toplanan biyolojik çeşitlilik verilerinin miktarının, kırmızı çizgiyle çizilmiş bölgelerden toplanan miktarın neredeyse iki katı olduğunu söyledi.
Doğa teknolojisi sektörü ilerledikçe ve büyüdükçe, veri toplamayı eş zamanlı olarak genişletmek önemlidir. Kontrol edilmezse, yapay zekaya beslenen algoritmalar bu adaletsiz eğilimleri devam ettirecektir.
Chapman, “Tüm bu verilerden yararlanmaya başladığımızda ve bunları yapay zeka modellerimize ve karar verme algoritmalarımıza dahil ettiğimizde, bu sosyal eşitsizlikleri ileriye doğru yaymayacak şekilde bu veri açıklarını kapatmayı nasıl sağlayabiliriz?” diye sordu.
