Birleşik Krallık, tüm dünyada kişi başına en yüksek ikinci e-atık miktarını üretmektedir. Ortalama bir İngiliz’in yaşamı boyunca yaklaşık 19 mobil cihaza sahip olması ve dizüstü bilgisayarlardan tabletlere kadar yaklaşık 20 adet kullanılmayan elektronik teknolojiyi evindeki çekmece ve dolaplarda tutması bekleniyor. İngiliz evlerindeki kablolar dünyanın çevresini beş kez dolaşabilir.
Ortalama bir evde bu kadar çok kullanılmayan teknoloji saklıysa, ofislerde ve evde çalışma alanlarında saklanan miktar sadece hayal edilebilir. Son birkaç yılda hibrit çalışma biçimi norm haline geldi ve insanlar daha sık uzaktan çalıştığı için çalışma alanlarını izlemenin ve IT ve bakım ekipleriyle iletişim kurmanın geleneksel yolları büyük ölçüde değişti. Bu nedenle, iş tabanlı e-atıkları takip etme görevi, işletmeler için bireylere kıyasla daha da zorlayıcıdır.
Durumu ve türü değerlendirmek
İlk adım, unutulan şarj cihazlarını, klavyeleri veya fareleri ‘keşfeden’ çalışanlar için ayıplama veya suçlama içermeyen kapsamlı bir denetimdir (veya af!).
E-atıklar toplandıktan ve kayıt altına alındıktan sonra, bir sonraki adım geri dönüştürülüp dönüştürülmeyeceğine karar vermektir: WEEE gerekliliklerini karşılayan saygın bir firma aracılığıyla veya bir Evsel Atık Geri Dönüşüm Merkezine (HWRC) götürülerek. Birleşik Krallık, Avrupa ülkeleri arasında kişi başına en az HWRC’nin düştüğü ve 1000 km başına en az HWRC’nin düştüğü ülke olduğu için bu bazıları için sorunlu olabilir.
Ayrıca, birçok HWRC şehirlerin dış mahallelerinde yer almaktadır ve sadece araba ile erişilebilir – bu da daha fazla emisyona ve tüketiciler için daha büyük zorluklara katkıda bulunur, bu nedenle iş yerinde bir koleksiyona sahip meslektaşlar arasında çabaları birleştirmeye değer olabilir, hatta iş arkadaşlarının ziyaretlerini değerli kılmak için teşvik edilmeleri amacıyla rekabetçi hale getirilebilir.
Ürünlerin bozulması ve yeni ürünlere ihtiyaç duyulması halinde, Birleşik Krallık hükümetinin Atık Elektronik ve Elektrikli Ekipman (WEEE) Yönetmeliği, elektronik ürünleri şahsen veya çevrimiçi olarak satan kişilerin, tüketicilerin eski ürünlerini ya kendileri alarak ya da alternatif bir program sunarak iade etmeleri için bir yol sunmalarını sağlar.
‘Onarım hakkı’ mevzuatı da tüketici elektroniği üreticilerine bir miktar sorumluluk yüklüyor, ancak hala kat edilmesi gereken mesafe var. Çeşitli beyaz eşya üreticileri artık, piyasada hala mevcut olsun ya da olmasın, satışlarından sonra on yıla kadar cihazların onarımı için gereken parçaları tamircilere sağlamakla yükümlü olacak.
Duraklama zamanı mı?
Düzenli olarak piyasaya sürülen yeni telefon, dizüstü bilgisayar ve tablet modelleriyle birlikte, elektronik ürünlerle ilgili olarak ‘eski’ kavramının ne anlama geldiğine dair algılarımız diğer ürün türlerine kıyasla büyük ölçüde değişmektedir.
Her on İngiliz akıllı telefon sahibinden yedisinin (%70) telefonlarını dört yıl içinde değiştirdiği ve %28’inin her bir ila iki yılda bir yeni bir telefon satın aldığı düşünüldüğünde, önceki nesillerde hakim olan ‘yap ve onar’ zihniyetine geri dönmek için önümüzde uzun bir yol var. Aslında birçok cihazın ömrü, örneğin ekranı koruyarak ya da depolama alanına dikkat ederek, uygun bakımla beş yıl ya da daha fazla uzatılabilir.
Bu tür önerilere erişmenin ve cihaz ömrünü uzatmanın bir yolu, birden fazla cihazı kapsayan bir teknoloji koruma planına yatırım yapmaktır. Yakın zamanda yapılan bir araştırma, Birleşik Krallık’taki tüketicilerin cihazlarının ömrünü bir yıl daha uzatmaları ve bu yılın sonunda cihazlarını değiştirmeyi unutmamaları halinde 18,8 milyar sterlinden fazla tasarruf edebileceklerini tahmin ediyor.
Bu taahhüdün yerine getirilmesi aynı zamanda yedek cihaz üretiminin karbon ayak izini ülke genelinde 4,5 milyon ton CO2e’den fazla azaltabilir ve gümüş, platin, paladyum ve altın gibi değerli kaynakların tükenmesini yavaşlatmaya yardımcı olabilir. Bu kullanılmış metallerin mevcut cihazlardan geri kazanılmasının, işlenmemiş malzeme elde edilmesine kıyasla 17 kat daha az enerji gerektirdiği bildirilmektedir.
Eski teknolojiyle iyi işler yapmak
Son olarak, cep telefonları ve tabletlerin geri dönüşümü veya iadesi söz konusu olduğunda, birçok büyük telefon sağlayıcısı, müşterilerin nakde çevirecekleri ürünün iyi durumda mı, çalışır durumda mı yoksa sadece geri dönüştürülecek mi olduğunu açıkça belirtmelerine izin veren nakit geri ödeme planları sunmaktadır. Dizüstü bilgisayar satmak biraz daha basittir, ancak birçok ikinci el satıcısı ve ulusal satın alma siteleri mevcuttur.
Birleşik Krallık genelinde yaklaşık 1,5 milyon evin internete erişimi yok, bu nedenle eski teknolojiyi geri dönüşüm veya yeniden kullanım için Oxfam, Business2Schools ve Hubbub gibi hayır kurumlarına bağışlamak, bireylerin dijital olarak bağlantı kurmalarını desteklemek için gerçek dünyada pratik bir çözüm sunarken aynı zamanda e-atıkla mücadeleye de yardımcı oluyor.
