Avrupa Komisyonu, “çarpıtıcı” devlet sübvansiyonlarından yararlandığından ve “haksız avantaj” elde ettiğinden şüphelenilen Çinli güneş paneli üreticileri hakkında iki soruşturma başlattı.
Çarşamba günü açıklanan soruşturma, Romanya’da kısmen AB fonları tarafından finanse edilen 110 megavatlık (MW) bir fotovoltaik parkın tasarlanması, inşa edilmesi ve işletilmesine yönelik bir projeyi kapsıyor.
Komisyon, inşaatta yer almak için teklif veren iki Çinli şirketin, rakiplerini alt etmelerine ve milyonlarca dolarlık kamu ihalelerini kapmalarına yardımcı olmak için aşırı sübvansiyonlarla desteklendiğinden endişe ediyor.
İlk firma, Xi’an merkezli büyük bir güneş modülü tedarikçisi olan LONGi Green Energy Technology’nin yeni kurulan bir iştiraki olan LONGi Solar Technologie GmbH, ikincisi ise rüzgar, güneş ve hidrojen konularında hizmet veren bir devlet kuruluşu olan Shanghai Electric Group tarafından kontrol edilen bir konsorsiyum.
Komisyon, Shanghai Electric Group’u nihai olarak “Çin Merkezi Halk Hükümeti’ne bağlı” olarak tanımlamaktadır.
Soruşturma kapsamındaki sübvansiyonların miktarı açıklanmadı. Yürütmenin nihai kararını vermek için 110 iş günü süresi bulunuyor ve bu süre içinde ihalenin verilmesi engellenebilir.
Brüksel’in harekete geçmesini sağlayan yasa olan Yabancı Sübvansiyonlar Yönetmeliği, AB üyesi olmayan bir hükümetten en az 4 milyon Euro tutarında sübvansiyon alan ve değeri 250 milyon Euro’yu aşan kamu ihalelerine katılan şirketler için geçerlidir.
İlk olarak Mayıs 2021’de sunulan yönetmelik, üye devletler tarafından verilen ve onay gerektiren devlet yardımlarının aksine, o zamana kadar Komisyon’un gözetiminden muaf tutulan yabancı sübvansiyonlar üzerindeki incelemeyi artırmayı amaçlıyor.
Tasarı, 27 ülkeli sınırsız blokta adil rekabeti garanti altına almayı, piyasa çarpıklıklarını engellemeyi ve yabancı hükümetlerin Avrupa markalarını ele geçirmesini önlemeyi amaçlıyor. Geçtiğimiz ay, Çin devlet şirketi CRRC Qingdao Sifang Locomotive, Bulgaristan’da 20 adet elektrikli “itme-çekme” treni satın alma ihalesinden, yönetmelik kapsamında bir soruşturmaya tabi tutulduktan sonra çekildi.
Çarşamba günkü hamle, Batı’nın Çin mallarını nasıl tükettiğine dair daha geniş çaplı bir yeniden düşünmenin son bölümü. Brüksel ve Washington, Pekin’in, firmalarının elektrikli araçlar, bataryalar, güneş panelleri ve rüzgar türbinleri gibi yeşil dönüşüm için aranan ürünleri çok düşük maliyetle ve çok büyük ölçekte üretmesine olanak tanıyan geniş devlet sübvansiyonları programı konusunda alarm veriyor.
Avrupa Komisyonu’nun iç pazardan sorumlu Üyesi Thierry Breton, “Güneş panelleri Avrupa için stratejik bir öneme sahip: temiz enerji üretimimiz, Avrupa’daki istihdam ve arz güvenliği için.” dedi.
“Güneş paneli sektöründeki yabancı sübvansiyonlara ilişkin iki yeni derinlemesine soruşturma, tek pazarımızdaki şirketlerin gerçekten rekabetçi olmalarını ve adil oynamalarını sağlayarak Avrupa’nın ekonomik güvenliğini ve rekabet gücünü korumayı amaçlamaktadır.”
Batılı müttefikler, karbon-nötr teknolojiye olan talep artmaya devam ettikçe Çin’in tüm pazarı ele geçireceğinden ve kalan tüm rekabeti yok edeceğinden korkuyor. Avrupa’nın güneş enerjisi endüstrisi “varoluşsal bir tehditle” karşı karşıya olduğu ve bir an önce harekete geçilmezse birkaç ay içinde çökebileceği uyarısında bulundu.
