UNESCO tarafından yayımlanan rapora göre, dünyanın dört bir yanındaki buzullar rekor seviyede eriyor.
Son üç yılda kaydedilen buz kütlesi kaybı, tarihteki en büyük erime olarak kayıtlara geçti. 1975’ten bu yana 9.000 gigaton buz kaybedildi. Bu miktar, Almanya büyüklüğünde ve 25 metre kalınlığında bir buz bloğuna eşdeğer. Dünya Buzul İzleme Servisi Direktörü Michael Zemp, Cenevre’deki BM merkezinde düzenlenen basın toplantısında, buzul kayıplarının hızlanarak devam edeceğini belirtti.
Arktik’ten Alp Dağları’na, Güney Amerika’dan Tibet Platosu’na kadar geniş bir alanda yaşanan bu erime, deniz seviyesinin yükselmesine ve tatlı su kaynaklarının azalmasına yol açarak küresel ekonomik, çevresel ve sosyal sorunları derinleştiriyor.
Buzulların Korunması İçin Küresel Çağrı
Rapor, Paris’te düzenlenen UNESCO Zirvesi ile aynı zamanda yayımlandı. Zirve kapsamında, ilk kez “Dünya Buzullar Günü” ilan edilerek, buzulların korunması için küresel çapta acil önlem alınması gerektiği vurgulandı. Zemp’e göre, son altı yılın beşi rekor kayıplarla geçti ve 2024’te buzullar 450 gigatonluk kütle kaybetti. Dağ buzullarının hızla erimesi, deniz seviyesinin yükselmesine neden olan en büyük etkenlerden biri haline geldi. Milyonlarca insan, bu erimenin tetiklediği taşkınlar nedeniyle risk altında bulunuyor. Ayrıca hidroelektrik enerji üretimi ve tarım için hayati öneme sahip su yolları da tehdit altında.
1,1 Milyar İnsan Doğrudan Etkilenecek
Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) Su ve Kriyosfer Direktörü Stefan Uhlenbrook, dünyada yaklaşık 275.000 buzulun kaldığını belirtti. Antarktika ve Grönland buz tabakalarıyla birlikte, bu buzullar dünyanın tatlı su rezervlerinin %70’ini oluşturuyor. Uhlenbrook, bilimsel çalışmaları geliştirmenin, gözlem sistemlerini güçlendirmenin ve erken uyarı sistemlerini iyileştirmenin kritik önem taşıdığını vurguladı.
Buzulların hızla erimesi, özellikle dağlık bölgelerde yaşayan 1,1 milyar insanı doğrudan etkiliyor. Bu bölgelerde artan çığ, heyelan, ani sel ve buzul gölü patlama felaketleri nedeniyle yaşam koşulları giderek zorlaşıyor.
Örneğin, Peru’da bir çiftçi, eriyen bir buzuldan beslenen bir gölün taşkın riskine karşı Alman enerji devi RWE’ye dava açarak, şirketin küresel emisyonlarına orantılı bir şekilde bu taşkın savunma sistemlerinin finansmanına katkı sağlamasını talep etti.
Kaynak: Reuters