Dünyanın dört bir yanından 14 eyalet, bölge ve şehir lideri, bu hafta New York’ta gerçekleştirilecek önemli bir iklim zirvesi öncesinde BM devlet başkanlarına hitaben bir mektupta yazdı.
Dünya liderlerinin, iklim eyleminin ön saflarında yer alan şehirler ve eyaletlerin seslerini dinlemesi ve fosil yakıtların genişlemesini durdurmak için onlarla birlikte çalışması gerektiği vurgulandı. Bu çağrı, Birleşmiş Milletler’in 24 Eylül’de New York’ta başlayacak Gelecek Paktı öncesinde yapıldı. Zirvede dünya liderleri, kriz çağında çok taraflı yönetim için Gelecek Paktı’nı kabul etmeyi planlıyor.
Mektupta, “Genel Kurul ve Geleceğin Zirvesi için bir araya gelirken, Devlet ve Şehir liderleri olarak sizleri ülkelerinizi fosil yakıtlardan uzaklaştırmaya çağırıyoruz” denildi. Mektubu imzalayan 14 belediye başkanı, vali ve yerel lider, beş kıtayı ve toplamda 40 milyondan fazla insanı temsil ediyor. İmzacılar, ulusal liderleri, fosil yakıtları geçişle ilgili olumlu sözlerini somut eylemlere dönüştürmeye teşvik edecek.
Küresel nüfusun %56’sına ev sahipliği yapan şehirler, küresel birincil enerji tüketiminin %70’ini ve sera gazı (GHG) emisyonlarının %60’ını oluşturuyor. Şehirler aynı zamanda iklim değişikliğinin ön saflarında yer alıyor; sel, kuraklık, deniz seviyesi yükselmesi ve fırtına olayları gibi suyla ilgili tehlikelere karşı savunmasızlardır. Ancak iklim savunmasızlıkları arttıkça, ısınan gezegene uyum sağlama ve azaltma çabaları da artıyor.
Mektupta, “Belediye başkanları ve valiler, konutlardan ofislere ve okullara kadar binaların enerji verimliliğini artırmak, otobüs filosunu elektriklendirmek, yenilenebilir enerjiyi artırmak, temiz enerji hizmetleri kurmak ve daha temiz, güvenli topluluklar inşa etmek için iyi yeşil işler oluşturma konusunda büyük ilerlemeler kaydediyor.” denildi.
Ancak dünya liderleri, şehirlerin karbonsuzlaşma yolundaki önemli rolünü anlamakta geride kalıyor. Yakın tarihli bir BM-Habitat raporu, Ulusal Olarak Belirlenmiş Katkıların (NDC’ler) – Paris Anlaşması’nı imzalayan her bir tarafın her beş yılda bir oluşturması ve güncellemesi gereken emisyon azaltımına yönelik ulusal planlar – yalnızca %27’sinin kentsel sektörlere belirgin bir şekilde yer verdiğini ve bunları bir öncelik olarak belirlediğini ortaya koydu. Şehir odaklı güçlü Ulusal Olarak Belirlenmiş Katkılar arasında düşük ve orta gelirli ülkelerden, Çin, Kolombiya, Fas, Hindistan, Güney Afrika ve Türkiye’nin katkıları yer alıyor.
39’unun orta düzeyde kentsel içeriğe sahip olduğu ve geri kalan %35’inin ise düşük ya da hiç kentsel içeriğe sahip olmadığı tespit edildi. Bu ülkeler arasında Kanada, Japonya, Avrupa Birliği ve ABD’nin yanı sıra Brezilya, Endonezya ve Nijerya gibi yüksek gelirli ve yüksek düzeyde kentleşmiş ülkeler ve bölgeler yer aldı.
BM-Habitat İnsan Yerleşimleri Program Yönetimi Sorumlusu Lea Ranalder, şehirlerin iklim değişikliğinden nasıl etkilendiği ile bunun Ulusal Kalkınma Planlarına nasıl yansıtıldığı arasındaki uçurumu dile getirdi.
Ranalder, “Gerçekleştirilmesi gereken projeler ile paranın nereye gittiği arasında büyük bir kopukluk var. Ayrıca bu durum, şehirlerin bulundukları yere bağlı olarak para bulmakta sorun yaşadıkları mevcut iklim finansmanı altyapımızla da yakından ilgilidir.” dedi.
Ranalder’in düşünceleri mektupta da yer aldı.
“Hızlı ve adil eyleme ihtiyaç duyduğumuz bir dönemde, G20 ülkeleri hala fosil yakıt sübvansiyonlarına milyarlarca dolar akıtmaya devam ediyor. Bu kirletici endüstrileri desteklemeyi bırakmanın ve bu fonları yerel ve adil iklim eylemini artırmak için kullanmanın zamanı geldi.” İmzacılar arasında Milano, Boston, Montreal, Paris ve Barselona’nın belediye başkanları da yer alıyor.
Ranalder, şehirlerle çalışmanın ülkelerin “iklim krizini daha hızlı, daha verimli ve daha etkili bir şekilde, insanları göz önünde bulundurarak” imkan tanıyacağını belirtti. Ancak, İklim Değişikliği Hükümetlerarası Paneli’nin (IPCC) son Değerlendirme Raporu’na göre, şu ana kadar şehirlerde iklim eylemine harcanan 384 milyar dolar, düşük karbonlu ve iklim dirençli şehirler inşa etmek için gerekenin sadece %10’unu temsil ediyor.