Yeni bir araştırma, iklim değişikliği ve yağış miktarı arasındaki ilişkinin ayrıntılarını anlamak için farklı türdeki yağışları incelemek gerektiğini gösterdi.
İklim değişikliği, yağış miktarını artırabilir ve sellerin daha şiddetli hale gelmesine yol açabilir. Yeni bir araştırma, bu ilişkinin ayrıntılarını anlamak için farklı türdeki yağış ve sel olaylarını ayırt etmenin önemli olduğunu gösterdi. Araştırmaya göre, saatler süren kısa vadeli yağışlar ile günler süren uzun vadeli yağışlar üzerinde iklim değişikliğinin farklı etkileri bulunuyor.
Kısa Süreli Yağışlar ve Seller Daha Fazla Etkileniyor
Avusturyalı bir araştırma ekibi, kısa vadeli yağış ve sel olaylarının özellikle iklim değişikliğinin neden olduğu sıcaklık artışından etkilendiğini ortaya koydu. Daha uzun süreli yağışlar söz konusu olduğunda ise bu ilişkinin daha karmaşık olduğu belirlendi. Bu sonuçlar, Avusturya’da son 100 yılı aşkın süredir toplanan detaylı veriler sayesinde elde edildi. Ancak araştırmacılar, bu bulguların dünya genelindeki diğer bölgeler için de geçerli olduğunu ifade ediyor.
Son 30-40 Yılda Kısa Süreli Yağışlarda %15 Artış
Viyana Teknik Üniversitesi’nden (TU Wien) Prof. Günter Blöschl liderliğindeki araştırmaya göre, özellikle son 30-40 yılda birkaç saat süren kısa vadeli yağışlarda %15’lik bir artış yaşandı. Bu artış, Alp Dağları’nın hem kuzeyinde hem de güneyinde benzer şekilde gözlemlendi. Araştırmacılar, bunun büyük ölçekli hava sistemlerinden ziyade yerel sıcaklık artışlarıyla ilgili olduğunu belirtti. Blöschl’e göre, sıcak hava daha fazla nem tutabildiği için buharlaşma artıyor ve atmosferde daha fazla enerji birikiyor. Bu durum, daha güçlü hava akımlarına ve dolayısıyla daha yoğun yağışlara neden oluyor.
Uzun Süreli Yağışlar Daha Karmaşık Bir Durum Sergiliyor
Araştırmada, birkaç gün süren uzun vadeli yağışların daha karmaşık bir tablo ortaya koyduğu belirtildi. Bu tür yağışların, küresel hava olayları (örneğin El Niño) gibi büyük ölçekli iklim dinamiklerinden daha fazla etkilendiği tespit edildi. Örneğin, Akdeniz’deki bazı bölgelerde (İtalya, İspanya ve Yunanistan) uzun süreli yağışların iklim değişikliği nedeniyle azalabileceği öngörülüyor.
Küçük ve Büyük Nehirlerde Farklı Etkiler
İklim değişikliği nedeniyle oluşan bu farklı yağış desenleri, sel risklerini de değiştiriyor. Küçük akarsu havzaları, kısa süreli yoğun yağışlardan doğrudan etkileniyor ve bu bölgelerde ani sel riski artıyor. Öte yandan, Tuna gibi büyük nehirlerde, sel oluşumu daha uzun vadeli yağışlarla bağlantılı olduğu için etkiler daha farklı gelişiyor.
Araştırma, iklim değişikliğinin yağış ve sel olayları üzerinde kesin bir etkisi olduğunu gösteriyor. Ancak bu etkinin nasıl gerçekleştiğini doğru anlayabilmek için yağışların süresine bağlı olarak farklı ölçeklerde değerlendirme yapılması gerekiyor.
Kaynak: Science Daily