Sürdürülebilirlik oldukça derin bir konu. Güçlü bir içeriğe sahip. Konunun temel kavramlarını açıklayan en önemli 10 terimi sizler için derledik…
Sürdürülebilirlik, çok sayıda endüstri terimi ve kısaltmayı içeren geniş ve karmaşık bir kavramdır. Bu nedenle, bu alanı anlamak ve doğru adımlar atmak bazen zor olabilir. Bu karmaşıklığı gidermek adına, sürdürülebilirliğin temel kavramlarını açıklayan en önemli 10 terimi derledik.
Kurumsal Sosyal Sorumluluk (CSR)
Kurumsal Sosyal Sorumluluk (Corporate Social Responsibility – CSR), şirketlerin etik ve sürdürülebilir bir şekilde faaliyet göstermesini, toplum, çevre ve ekonomi üzerindeki etkilerini dikkate alarak hareket etmelerini ifade eder. CSR kapsamında karbon ayak izinin azaltılması, toplum kalkınma projelerine yatırım yapılması, adil çalışma koşullarının sağlanması ve çevresel konulara destek verilmesi gibi uygulamalar yer alır. Şirketlerin yalnızca kar maksimizasyonu yerine tüm paydaşlar için ortak değer yaratması amaçlanır.
Net Sıfır (Net Zero)
Net sıfır, atmosfere salınan sera gazlarının miktarı ile atmosferden temizlenen miktarın dengede olmasını ifade eder. Bu hedefe ulaşmak için enerji verimliliğini artırma, yenilenebilir enerjiye geçiş yapma ve karbon yakalama gibi stratejiler uygulanır. 2015 Paris Anlaşması, küresel sıcaklık artışını 1,5°C ile sınırlamak için net sıfır hedefine vurgu yapmaktadır.
Karbon Nötr (Carbon Neutral)
Karbon nötr, bir kurum ya da ürünün net karbon salımının sıfır olması anlamına gelir. Bu durum, karbon emisyonlarını azaltarak ve kalan emisyonları karbon dengeleme projeleri ile telafi ederek sağlanır. Net sıfır ile farkı, karbon nötrlüğün genellikle yalnızca karbondioksit emisyonlarına odaklanması ve sera gazlarının tümünü kapsamayabilmesidir.
Yeşil Badana (Greenwashing)
Yeşil badana, şirketlerin ürün veya hizmetlerini gerçekten daha çevre dostu göstermeye çalışması anlamına gelir. Yanıltıcı veya abartılı çevresel iddialar, tüketicileri kandırabilir ve şirketlerin itibarını riske atabilir.
Yeşil Sessizlik (Greenhushing)
Yeşil sessizlik, bazı şirketlerin yeşil badana yapma endişesiyle çevresel çalışmalarını duyurmaktan kaçınması anlamına gelir. Bazı şirketler, sürdürülebilirlik çalışmalarının tüketiciler tarafından fark edilmeyeceğini düşünerek bu stratejiyi benimser.
Döngüsel Ekonomi (Circular Economy)
Döngüsel ekonomi, kaynakları mümkün olduğunca uzun süre kullanarak atıkları en aza indirgemeyi amaçlayan bir ekonomik modeldir. Bu model, tamir, geri dönüşüm ve yeniden kullanım gibi stratejilerle atık oluşumunu önler.
Karbon Muhasebesi (Carbon Accounting)
Karbon muhasebesi, bir şirketin sera gazı emisyonlarını ölçme ve izleme sürecidir. Şirketler, karbon ayak izlerini belirleyerek emisyonlarını azaltma stratejileri geliştirebilir ve sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşabilir.
Emisyon Kapsamı (Emission Scoping)
Emisyon kapsamı, bir şirketin sera gazı emisyonlarının hangi kaynaklardan geldiğini belirleme sürecidir. Üç temel kapsam vardır: Kapsam 1 (doğrudan emisyonlar), Kapsam 2 (dolaylı enerji kullanımı emisyonları), Kapsam 3 (tedarik zinciri gibi diğer dolaylı emisyonlar).
ESG (Environmental, Social, Governance)
ESG, şirketlerin çevresel, sosyal ve yönetişim performansını değerlendiren bir kriterdir. Yatırımcılar ve diğer paydaşlar, çevreye ve topluma duyarlı şirketlere yönelmek için ESG kriterlerini kullanmaktadır.
CSRD, SFDR, NFRD
Avrupa Birliği’nde sürdürülebilirlik raporlamasına ilişkin önemli yönetmeliklerdir. NFRD (Finans Dışı Raporlama Direktifi), şirketlerin sürdürülebilirlik uygulamalarını raporlamasını zorunlu kılmaktadır. CSRD (Kurumsal Sürdürülebilirlik Raporlama Direktifi) bu yönetmeliği genişleterek daha fazla şirketi kapsamaktadır. SFDR (Sürdürülebilir Finansman Açıklama Düzenlemesi) ise finansal piyasalarda sürdürülebilir yatırımların şeffaflığını artırmayı amaçlamaktadır.
Umarız bu terimler, sürdürülebilirlik alanındaki gelişmeleri anlamanıza ve doğru stratejiler geliştirmenize yardımcı olabilir.