Paris İklim Anlaşması ve yakın zamanda ülkemizde kabul edilen İklim Yasası sizce ne derece de uygulanabilir?
Paris İklim Anlaşması ve yakın zamanda ülkemizde kabul edilen İklim Yasası sizce ne derece de uygulanabilir? Aynı zamanda 2021 tarihinde imzaladığımız Yeşil Mutabakat anlaşmasına uygun kanunlarımız ve uygulamalar var mı?
Yazının girişinde bahsettiğim Paris İklim Anlaşması’nın asıl amacı neydi; iklim krizinin önüne geçmek için küresel ortalama yüzey sıcaklığındaki artışı 2 derece ile sınırlandırmak, mümkünse 1,5 derecenin altında tutmak. Şimdi bu amacı gerçekleştirebilmek için neler yapılması gerekli ona da değinelim. Birinci ve en önemli madde fosil yakıtların yer altında bırakılarak sera gazı emisyonlarının azaltılmasını sağlamak. İngiltere 2024 yılının Ekim ayında kömürle çalışan son elektrik santralini kapatarak Paris İklim Anlaşması’nın en önemli maddesini gerçekleştirdi. Peki, kendi ülkemize bakalım, bırakın kömür madenlerini kapatmayı, 2024 aralık itibarıyla ülkemizde; 1 adet asfaltit, 48 adet linyit, 4 adet taş kömürü ve 16 adet ithal kömürle çalışan olmak üzere toplam 69 adet kömürle çalışan elektrik üretim santrali bulunmaktadır. 2024 aralık itibarıyla, ülkemizin kömüre dayalı santral kurulu gücü toplam kurulu gücün %19,0’una karşılık gelmektedir. Yani maça 1-0 mağlup başladık diyebiliriz.
Peki, bu durum bu şekilde devam ederse neler olur? Sorusunun cevabı ise çok açık. Daha çok orman yangını, kuraklık, mevsim değişiklikleri, sıcak hava dalgaları, seller ve daha sayamayacağımız çok sayıda felaket.
Burada yazdıklarım sadece ülkemiz için geçerli değil elbette, Paris İklim Anlaşması’na taraf olan 195 ülkenin hemen hemen hepsi başarısız bir performans sergiliyor. Asıl üzücü olan ise 2030 yılına kadar birçok ülke raporlarında 2,6 oranında bir azaltım gerçekleştireceğini söylüyor. Oysa dünyanın 1,5 derece sıcaklıkta sabitlenmesi için en az yüzde 43 oranında bir azaltım gerekiyor.
Peki Türkiye için öngörülen süre nedir? Geçtiğimiz kasım ayında düzenlenen COP29 konferansında Cumhurbaşkanımız net sıfır ile ilgili 2053 tarihini işaret etti. Yani 28 yıllık bir süre içerisinde yukarıda saydığımız kömür santralleri kapanması için bir hedef belirlenmesi, bu hedeflerin gerçekleşmesi için iyi bir planlama yapılması, bu planlamalar için iyi bir zamanlama yönetimi, bu zaman ve planı uygulamada disiplin ve kararlılık, gerçekleşecek faaliyetler için kaynakları belirlemek, bilim, bilgi ve beceriye dayalı çalışmak, yapılan bu aksiyonların takip edilip denetlenmesini sağlamak, etkenler dışında destek almak ve sonuçları değerlendirerek başarı oranlarına göre iş planını organize etmek.
Şimdi, bu son saydıklarımın oluşması için ise liyakat ve şeffaf denetim şart. Peki, yazının da başlığında belirttiğim gibi, ülkemiz buna hazır mı?