Yasal bir gücü olmamasına rağmen bisiklet savunucuları, hükümetlerin ve Avrupa Parlamentosu üyelerinin Avrupa’yı daha bisiklet dostu bir yer haline getirme taahhüdünü, sağlık ve çevresel faydaların önemli bir kabulü ve AB ulaştırma politikasında bir dönüm noktası olarak karşıladı.
AB hükümetleri, daha fazla bisiklet yolu ve güvenli park yerleri inşa etme, sürücüler için güvenliği artırma ve dört tekerlekten iki tekerleğe geçişi teşvik edecek planları destekleme taahhüdünde bulunurken, bisikletin sera gazı emisyonlarını azaltmanın “en sürdürülebilir, sağlıklı ve verimli” yollarından biri olduğunu kabul etti.
Söz konusu taahhüt, AB Konseyi dönem başkanlığını yürüten Belçika tarafından 3 Nisan Çarşamba günü Brüksel’de düzenlenen ulaştırma bakanları toplantısı sırasında imzalanan Avrupa Bisiklet Deklerasyonu’nun bir parçasıdır.
Hükümetler “Avrupa genelinde güvenli ve tutarlı bisiklet altyapısını önemli ölçüde artırmayı” ve “özellikle bisiklet yollarının ilgili yerlerde motorlu trafikten fiziksel olarak ayrılması veya karma trafikte güvenli hızların sağlanması yoluyla” bisikletliler için güvenliği artırmayı taahhüt etmektedir.
Avrupa Bisikletçiler Federasyonu bildiriyi memnuniyetle karşıladı. Savunuculuk grubunun direktörü Jill Warren, “Bugün, gerçekten tarihi bir başarıyı kutluyoruz.” dedi. “Bu deklarasyon milyonlarca Avrupa vatandaşı için bisikletin faydalarını ortaya çıkarma potansiyeline sahiptir.”
Deklarasyon, geçtiğimiz yılın başlarında AB yürütme organına 2030 yılına kadar birlik genelinde bisikletle kat edilen kilometre sayısını iki katına çıkarmak amacıyla özel bir bisiklet stratejisi geliştirme çağrısında bulunan Avrupa Parlamentosu tarafından da onaylandı.
Covid salgını sırasında bisiklet kullanımındaki artış ve bisiklet yollarının yaygınlaştırılmasıyla ortaya çıkan ivmeye katkıda bulunan bisiklet yanlısı AB üye ülkeleri Belçika, Lüksemburg, Avusturya, İrlanda, Danimarka ve Hollanda 2022 yılında kendi deklarasyonlarını yayınladılar. Bu ülkelere daha sonra aralarında Fransa ve İspanya’nın da bulunduğu on ülke daha katıldı.
Avrupa Komisyonu geçtiğimiz Ekim ayında ortak bir AB deklarasyonu için taslak metin hazırladı. Bu hafta üç AB kurumu tarafından imzalanan metin, somut hedefler ve yasal yükümlülükler içermediği için parlamentonun istediği kadar ileri gitmedi ancak yine de Belçika Başbakan Yardımcısı Georges Gilkinet tarafından “önemli bir adım” olarak değerlendirildi.
Belçika’nın Ulaştırma Bakanı olarak da görev yapan Gilkinet, başkanlık ettiği iki günlük bakanlar toplantısının sonunda bugün (4 Nisan) gazetecilere yaptığı açıklamada, “Deklarasyon, bisiklet konusunda genel bir politikayı ortaya koyan Avrupa düzeyindeki ilk metin oldu.” dedi. “Bisiklet ilk defa Avrupa düzeyinde ulaşım politikasının bir unsuru olarak kabul ediliyor.” dedi.
AB yürütme organı adına bildiriyi imzalayan Ulaştırma Yetkilisi Adina Valean, bildiride yer alan taahhütlerin uygulanmasının “bunu yapmayı seçen” hükümetlerin ve bölgelerin meselesi olduğunu söyledi.
Bununla birlikte, Komisyon’un yakın zamanda kabul edilen ve tren operatörlerinin bisiklet taşımacılığı için yer sağlamasını gerektiren yolcu hakları yasası gibi diğer mevzuatla bisiklet kullanımını teşvik etmeye çalıştığını vurguladı.
Bakanlar zirvesinde ayrıca “yarının hareketliliği” konulu bir Brüksel Deklarasyonu yayınlandı; bu deklarasyon bisiklete binme konusundaki anlaşmanın ana noktalarını yinelemenin yanı sıra bir sonraki Komisyon’a ” demir yolu taşımacılığına doğru model değişikliğini Avrupa hareketlilik politikasının merkezi bir hedefi” haline getirmesi çağrısında bulundu.
